Yalıncak karpuzu tehlike altında

Trabzon’da 13 yıl önce üretimine başlanan ve aroma bakımında oldukça yoğun ilgi gören Yalıncak Karpuzu zararlı böcek türleri ve üretim sahalarındaki küçülme nedeniyle tehlike altına girdi. Geçtiğimiz yıllarda 350 tona kadar çıkan Yalıncak Karpuzu’nun üretimi bu yıl yaklaşık 50 tona kadar düştü.

Trabzon’da 2010 yılında üretimine başlanılan ve ismini bulunduğu mahalle olan ’Yalıncak’tan alan Yalıncak Karpuzu tat ve aroma bakımında diğer bölgelerdeki karpuzlardan farklılığı ile yoğun ilgi görüyor. Tamamen doğal gübrelerle yetişen ancak son yıllarda mahalledeki yoğun yapılaşma nedeniyle üretimi her sene azalan Yalıncak karpuzu bu yıl ise zararlı böcek türleri nedeniyle tehlike altına girdi. İlk başladığı yıllarda 350 tona kadar üretimi yapılan Yalıncak karpuzunun bu yıl üretimi iklim şartlarının da etkisiyle 50 tona kadar geriledi. Üretim maliyetleri nedeniyle üreticilerin çok az sayıda ektiği Yalıncak karpuzunun kilosu ise 15 TL’den satılıyor.

Bu sene bahçesine 3. kez karpuz diktiğini ancak yine de verim alamadığını dile getiren İsmail Köksal Kotan, "2023 hasadımız başladı ama iyi başlamadı. İklim şartları ve maliyetler buna etken oldu. Bir bahçenin yapımının yaklaşık 70 bin TL civarında bir masrafı var. 70 bin TL’yi buraya harcayacak buradan ne alacak. Suyu, elektriği bu konularda biraz desteklenmek lazım. Zor gidiyor. Ben bu sene aynı yere 3. kez karpuz ektik. Olmadı. Bir komşumuzda ekti. Güzel oldu ama verim yok" dedi.

"Eski verim ve iklim şartları olmuyor"

Karpuz üretiminde eski verim ve iklim şartlarının olmadığını vurgulayan Kotan, "2010 yılında başladık. Olur olmaz mı diyerek bir macera gibi başladı. Ama ondan sonra önce yöre olarak sonra bölge olarka benimsendi. Güzel oldu. Yıllarca yaptık, yapmaya devam ediyoruz. Ama eski verim ve iklim şartları olmuyor. Mantar çeşitleri, Akdeniz sineği, kelebek, yeşil kurt bunlar yaptığımız ürünleri mahvediyor. Bir ilacın bile fiyatı 500 TL ile bin TL arasında değişiyor. Gübreler bin 500-2 bin TL arasında satılıyor. Maliyetler işi zorlaştırıyor" şeklinde konuştu.

"Son yılların en düşük üretimi bu yıl gerçekleşti"

Yalıncak karpuzunun kilosunun bu yıl 15 TL’den satıldığını belirten Kotan, "Yalıncak’ta karpuz üretimi geçtiğimiz yıllarda 350 tona çıkmıştı ama bu sene çok düşük. Son yılların en düşük üretimi bu yıl gerçekleşti. Bu sene belki de 20 tona kadar düşmüştür. Maksimum 50 ton olur. Zararlı böcekler ve ilkim şartlarına bunu en büyük etken. Bir an önce yetkililerimizin bize bir el atması lazım. Bilgili yetkililerin sahada vatandaşlara bilgi açlığını gidermesi lazım. Ayrıca devlet desteklerinin daha fa fazlalaştırılması gerekiyor. Bir karpuzu kestiğinizde rengi ile Yalıncak karpuzu olduğunu ayırt edebilirsiniz. Aroma, tadı, kokusu ve suyu ile bir fark. Yalıncak karpuzunu tüketen diğer karpuzları daha yemez. Şuanda üretim sahaları hep küçüldü. Bununen büyük sebeplerinden bir tanesi maliyetlerin fazla olması. İşçi bulamıyorsun. Yalıncak karpuzunun bu sene kilosu 15 TL olarak satılıyor" ifadelerini kullandı.